Η πιθανή έξοδος της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ και το ντόμινο που θα προκαλέσει, είναι το θέμα του δημοσιεύματος που ανάρτησε πριν από λίγο το Spiegel online. Ο Wolfgang Münchau αναλύει εύστοχα τα όσα διαδραματίζονται εδώ και καιρό στην ευρωζώνη και προβλέπει όλα όσα ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση, ούτε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προειδοποιούν ότι θα συμβούν.
Σας παραθέτουμε αυτούσιο ολόκληρο το δημοσίευμα:
Σε ολοένα και περισσότερες χώρες εξαπλώνεται η κρίση χρέους της ευρωζώνης. Και οι πολιτικοί αντιδρούν πιο αδύναμα από ποτέ. Οι ηγέτες της Ευρώπης υποτιμούν τις επιπτώσεις που θα έχει η έξοδος της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ - και δεν καταφέρνουν για ακόμη μια φορά να μάθουν από τα λάθη τους.
Θυμάστε τη θεωρία του ντόμινο του Χένρι Κίσινγκερ; Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των Η.Π.Α φοβόταν ότι οι γείτονες ενός κράτους, που ήταν υπό τον έλεγχο της Σοβιετικής Ένωσης, θα «έπεφταν» με τη σειρά τους στην επιρροή της Μόσχας. Σήμερα, τη θεωρία αυτή μπορεί να δει κανείς στις αγορές ομολόγων της Ευρώπης. Τα κρατικά ομόλογα όλο και περισσότερων χώρων της ευρωζώνης δέχονται επίθεση. Σύντομα, μια χώρα μετά την άλλη θα μπορούσε να ανατραπεί.
Ο λόγος για αυτή την απελπιστική κατάσταση είναι η καταστροφική διαχείριση της κρίσης στην Ευρώπη. Ο Γερμανός Ότο φον Μπίσμαρκ είχε πει κάποτε ότι μόνο οι ανόητοι μαθαίνουν από τα λάθη τους - ο ίδιος προτιμούσε να μάθει από τα λάθη των άλλων. Αυτή τη στιγμή, κανένας πολιτικός ή σύμβουλος στην Ευρώπη δεν έκανε τον κόπο να μάθει από το πάθημα της Αργεντινής ή των ασιατικών χωρών. Στην Ευρώπη, μάλιστα δεν μαθαίνουν και από τα δικά τους λάθη.
Η δημόσια φλυαρία για την ενδεχόμενη ελληνική έξοδο από τη ζώνη του ευρώ είναι ένα παράδειγμα του πώς επαναλαμβάνουν τα λάθη τους. Το καλοκαίρι, δεν έδωσαν καθόλου βάση στον αντίκτυπο της συμμετοχής των ιδιωτών επενδυτών στην αναδιάρθρωση του χρέους. Τώρα, υποτιμούν τις συνέπειες που θα έχει η έξοδος της Ελλάδας από το κοινό τους νόμισμα.
Ανεκπλήρωτες υποσχέσεις
Τον περασμένο Μάρτιο, οι ευρωπαίοι ηγέτες υποσχέθηκαν να εγγυηθούν για όλες τις επενδύσεις στα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου μέχρι το 2013. Τον Ιούλιο, όμως, προχώρησαν και διαπραγματεύτηκαν τη συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών για την ελληνική αναδιάρθρωση του χρέους. Η οικονομική κατάσταση στη χώρα χειροτέρεψε και το πολιτικό κλίμα στη Γερμανία μετατοπίστηκε. Εκείνη την εποχή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) συνέστησε προσοχή. Προέβαλαν το επιχείρημα ότι αν ακολουθηθεί αυτός ο δρόμο, οι επενδυτές θα γίνουν νευρικοί. Ως συμβιβαστική λύση, οι ηγέτες της ευρωζώνης συμφώνησαν στην ακόλουθη φόρμουλα: Οι όροι συμμετοχής των ιδιωτών επενδυτών σε ένα «κούρεμα» δεν θα επαναδιαπραγματευόνταν, και σίγουρα δεν θα επεκτείνονταν και σε άλλα κράτη.
Τις επόμενες εβδομάδες, συνέβη αυτό ακριβώς που φοβόταν η ΕΚΤ. Τα επιτόκια των 10ετών ιταλικών ομολόγων αυξήθηκαν κατά 5%. Και αυτό δεν ήταν το μόνο. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έσπασαν την υπόσχεσή τους σε όσα είχαν συμφωνησεί τον Μάρτιο και τον Οκτώβριο σε οσα είχαν συμφωνησεί τον Ιούλιο. Αποφάσισαν ότι η συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών θα έπρεπε να είναι πολύ υψηλότερη.
Μετά από αυτή τη Σύνοδο Κορυφής, οι επενδυτές κατέληξαν στο λογικό συμπέρασμα ότι οι πολιτικοί στην ουσία είχαν πει μόνο ψέματα όλο αυτόν τον καιρό. Υπέθεσαν ότι, αν η οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα και το πολιτικό κλίμα στη Γερμανία αλλάξει, τότε οι ιδιοκτήτες των πορτογαλικών και ιταλικών κρατικών ομολόγων θα πρέπει επίσης να κληθούν να συνεισφέρουν. Εν τω μεταξύ, αυτή τη στιγμή ακόμη και οι απλοί ιδιώτες αποσύρουν τις αποταμιεύσεις τους από τις τράπεζες της Νότιας Ευρώπης.
Σενάρια Εξόδου
Τις τελευταίες ημέρες, η κρίση έχει επεκταθεί στη Γαλλία. Η διαφορά των επιτοκίων μεταξύ των γαλλικών κρατικών ομολόγων και των γερμανικών ομολόγων- των λεγόμενων spread - έχει αυξηθεί σε επίπεδα ρεκόρ. Η Γαλλία θα μπορούσε σύντομα να είναι στη θέση, όπου είναι σήμερα η Ιταλία. Εν τω μεταξύ, τα επιτόκια των ισπανικών 10ετών ομολόγων έχουν φτάσει στο υψηλότερο επίπεδό τους από το 1997. Οι Ευρωπαϊκές αγορές ομολόγων αντιμετωπίζουν το φαινόμενο του ντόμινο.
Τι θα συμβεί, όμως, εάν η Ελλάδα αφήσει τη ζώνη του ευρώ; Η απάντηση είναι ξεκάθαρη: Θα δούμε ένα φαινόμενο ντόμινο να συμβαίνει από κάθε άποψη. Το SPIEGEL είχε αναφέρει νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών έχει αναπτύξει μια σειρά από σενάρια για το τι θα συνέβαινε σε αυτή την περίπτωση. Τα μοντέλα αυτά καθιστούν σαφές ότι η γερμανική κυβέρνηση εξακολουθεί να μην κατανοεί τους μηχανισμούς και τη δυναμική αυτής της κρίσης.
Το κύριο πρόβλημα της ελληνικής εξόδου από τη ζώνη του ευρώ δεν είναι απαραίτητα η άμεση επίπτωση στις τράπεζες. Η γερμανική κυβέρνηση αδιαμφισβήτητα θα είναι σε θέση να πάρει τον πλήρη έλεγχο. Το πραγματικό πρόβλημα είναι το επόμενο ντόμινο. Η κρίση θα εξαπλωθεί ανεξέλεγκτα στην Ιταλία. Εάν η Ελλάδα αφήσει τη ζώνη του ευρώ, τότε οι ιδιοκτήτες των ελληνικών ομολόγων θα χάσουν όλες τους τις επενδύσεις. Στην καλύτερη περίπτωση, οι Έλληνες θα τους πληρώσουν πίσω ένα μικρό μέρος των επενδύσεων τους – σε σχεδόν άνευ αξίας δραχμές.
Γρήγορη και αποφασιστική επίλυση της κρίσης
Επιπρόσθετα, ποιός επενδυτής θα αγόραζε, εν μέσω αυτής της κατάστασης, πορτογαλικά, ισπανικά και ιταλικά κρατικά ομόλογα; Ούτε καν μια απόδοση 7 τοις εκατό δεν μπορεί να αντισταθμίσει τον κίνδυνο, του ότι η Ιταλία δεν θα είναι σε θέση να εξοφλήσει το χρέος της. Είναι, μάλιστα, μαθηματικά βέβαιο ότι η Ιταλία δεν θα είναι σε θέση να «εξυπηρετήσει» τα δάνειά της, αν τα επιτόκια για τα κρατικά χρέη της, δεν εμπίπτουν. Θα πρέπει άρα να υπάρξουν μεταρρυθμίσεις. Αλλά οι μεταρρυθμίσεις δεν επιλύουν μια οξεία κρίση του χρέους. Αυτό έχουν διδάξει παλιότερες κρίσεις.
Κάποια στιγμή, αυτή η στρατηγική του να λέμε ψέματα στους εαυτούς μας, θα καταλήξει στην καταστροφή: την έξοδο της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ. Δεν υπάρχει κανένα σχέδιο σε ισχύ για ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Κανείς δεν γνωρίζει πώς μπορεί να στηθεί ένα προστατευτικό τείχος γύρω από την υπόλοιπη ζώνη του ευρώ. Αν δεν είμαστε επαρκώς προετοιμασμένοι, τότε θα ανακαλύψουμε ξαφνικά ότι η Πορτογαλία είναι το επόμενο ντόμινο για να πέσει. Εν τω μεταξύ το ντόμινο θα συνεχιστεί.
Ένα από τα πιο σημαντικά διδάγματα που θα πρέπει να πάρουμε από την πολιτική που ακολούθησε η Αργεντινή είναι ότι - ένα ή τον άλλο τρόπο - οι κρίσεις πρέπει να επιλύονται έγκαιρα και αποφασιστικά. Όσο πιο πολύ περιμένουμε, τόσο πιο ακριβά θα το πληρώσουμε. Αλλά αυτό δεν φαίνεται να το αντιλαμβάνεται ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση, ούτε η ΕΚΤ.
Στην πραγματικότητα, η Καγκελάριος Μέρκελ και οι συνεργάτες ενεργούν μόνο όταν οι αγορές έχουν ήδη αρχίσει να πανικοβάλλονται. Όταν συμβεί αυτ’ο όμως θα είναι πλέον αργά.
Και, μόλις και το τελευταίο ντόμινο πέσει, θα αποχαιρετήσουμε όλοι το ευρώ για πάντα.
Αναρτήσεις
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου